Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, εξέδωσε ενημερωτικό δελτίο με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα του προγράμματος ελέγχου υπολειμμάτων των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, για το έτος 2024
Αναλυτικά στο ενημερωτικό δελτίο αναφέρονται τα εξής:
1. Γενικά
Σύμφωνα με τον ν. 4036/2012 (Α ́8), η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει οριστεί ως Συντονιστική Εθνική Αρχή (ΣΕΑ) για την εφαρμογή των διατάξεων του «Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων μέσα ή πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της Οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου».
Η ΣΕΑ είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό και το συντονισμό των επίσημων ελέγχων υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τα γεωργικά προϊόντα φυτικής προέλευσης.
Αρμόδιες αρχές υπεύθυνες για τη δειγματοληψία των προϊόντων φυτικής προέλευσης, σύμφωνα με τις παρ. 1 & 2 του άρθρου 3 της υπ’ αριθ. 11324/113170/01.11.2012 (Β’ 3225) κοινής υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε με τη με αριθ. 4211/48456/20.04.2016 κοινή υπουργική απόφαση, είναι τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (ΠΚΠΦΠ&ΦΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των οικείων Περιφερειών, των Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ).
Αρμόδια εργαστήρια για τον έλεγχο των υπολειμμάτων των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΦΠ) που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση είναι:
α) το Εργαστήριο Υπολειμμάτων ΓεωργικώνΦαρμάκων του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου και
β) το Εργαστήριο Υπολειμμάτων ΦΠτου Π.Κ.Π.Φ. & Φ.Ε. Θεσσαλονίκης του ΥπΑΑΤ.
Οι δειγματοληψίες διενεργήθηκαν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη με αριθ. 91972/27.01.2003 (Β ́123) κοινή υπουργική απόφαση (εναρμόνιση με την Οδηγία 2002/63/ΕΚ).
Το εθνικό πρόγραμμα δειγματοληψιών βασίστηκε σε διάφορα κριτήρια και παραμέτρους ανάλυσης κινδύνου, αναφορικά με:
• Το ύψος παραγωγής των διαφόρων αγροτικών προϊόντων φυτικής προέλευσης,
• Τον όγκο εισαγωγών αγροτικών προϊόντων φυτικής προέλευσης,
• Τα αποτελέσματα των ελέγχων προηγουμένων ετών συμπεριλαμβανομένων και των αποτελεσμάτων από το σύστημα TRACES, των εκτάκτων ελέγχων και περιπτώσεις μη συμμορφώσεων, τη συχνότητα των ευρημάτων και υπερβάσεων, τις ανακοινώσεις στο σύστημα RASFF, τις συστάσεις της EFSA και τα κείμενα εργασίας της Επιτροπής,
• Τα χαρακτηριστικά της ελληνικής διατροφής,
• Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην πράξη.
2. Αποτελέσματα
Το 2024 αναλύθηκαν συνολικά 3.759 δείγματα από τις αρμόδιες αρχές της χώρας. Από αυτά, τα 2.652 δείγματα ήταν εγχώρια (70,5%), 153 δείγματα προέρχονταν από χώρες της ΕΕ (4,1%) και 921 δείγματα προέρχονταν από Τρίτες Χώρες (δηλαδή από χώρες εκτός ΕΕ) (24,5%), ενώ η προέλευση 33 δειγμάτων ήταν αδιευκρίνιστη (0,9%).
Όσον αφορά την κατανομή των σημείων δειγματοληψίας για το έτος 2024, 1.189 δείγματα λήφθηκαν από supermarket και ακολούθησαν σε φθίνουσα σειρά τα εξής: λαϊκές αγορές (691 δείγματα), συνοριακοί σταθμοί ελέγχου (558 δείγματα), σημεία διαλογής / μεταποίησης (451 δείγματα), καταστήματα λιανικής διάθεσης (περιλαμβάνονται οπωροπωλεία, minimarket, καταστήματα ξηρών καρπών, κτλ.; 344 δείγματα), καταστήματα χονδρικής διάθεσης (259 δείγματα), λαχαναγορές (214 δείγματα), αποθήκες παραγωγών και εμπορικών επιχειρήσεων (46 δείγματα) και 7 δείγματα που λήφθηκαν από τον αγρό/θερμοκήπιο.
Από τα δείγματα που αναλύθηκαν, τα 1.765, δηλ. το 46,95%, δεν περιείχαν ανιχνεύσιμα υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Σε 1.872 δείγματα (δηλ. το 53,05% των συνολικών δειγμάτων) εντοπίστηκαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Στα 240 δείγματα (δηλ. το 6,4% των συνολικών δειγμάτων) διαπιστώθηκαν υπερβάσεις υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την αβεβαιότητα της μέτρησης (50%) μόνο 122 δείγματα (δηλ. το 3,24% των συνολικών δειγμάτων) θεωρήθηκαν μη συμμορφούμενα με τη νομοθεσία.
Καθένα από τα 122 μη συμμορφούμενα δείγματα αξιολογήθηκε ως προς την επικινδυνότητά του για τους καταναλωτές με τη χρήση του μοντέλου «EFSA PRIMo» που έχει αναπτύξει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
«Σκοπός του μοντέλου EFSA PRIMo είναι η ταυτόχρονη εκτίμηση της βραχυπρόθεσμης και της μακροπρόθεσμης έκθεσης των καταναλωτών σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων και η σύγκριση της εκτιμώμενης έκθεσης με τις τοξικολογικές τιμές αναφοράς για τον εντοπισμό πιθανών κινδύνων για την υγεία των καταναλωτών.»
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έδειξαν ότι 36 δείγματα (δηλ. το 0,96% των συνολικών δειγμάτων) μπορούν να χαρακτηριστούν ως δυνητικά επικίνδυνα για τους καταναλωτές. Ειδικότερα, 15 δείγματα θεωρήθηκαν δυνητικά επικίνδυνα για τους καταναλωτές από το μοντέλο «EFSA PRIMo», ενώ για τα υπόλοιπα 21 δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες για τις δραστικές ουσίες που περιείχαν.
Σημειώνεται, ότι τα δείγματα που έχουν υπερβάσεις από ουσίες για τις οποίες δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες, θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα για τους καταναλωτές, μέχρι να υπάρξουν επαρκή στοιχεία που να συνηγορούν για το αντίθετο.
2.3 Τα γεωργικά προϊόντα που εξετάστηκαν
Πίνακας 1. Ο συνολικός αριθμός των γεωργικών προϊόντων που ελέγχθηκαν το 2024. Παρουσιάζονται οι υπερβάσεις που εντοπίστηκαν συνολικά ανά είδος ως προς τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (MRL) (λαμβάνοντας υπόψη την αβεβαιότητα της μέτρησης), ο αριθμός δειγμάτων με πιθανή επικινδυνότητα για τους καταναλωτές και η διάμεση τιμή των δραστικών ουσιών που ανιχνεύθηκαν στο κάθε είδος.
2.5 Εισαγόμενα προϊόντα
Πίνακας 2. Ο αριθμός των εισαγόμενων γεωργικών προϊόντων που ελέγχθηκαν το 2024 ανάλογα με τη χώρα προέλευσης. Για τα προϊόντα κάθε χώρας παρουσιάζονται οι υπερβάσεις που εντοπίστηκαν ως προς τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (MRL), λαμβάνοντας υπόψη την αβεβαιότητα της μέτρησης, καθώς και ο συνολικός αριθμός δειγμάτων με πιθανή επικινδυνότητα για τους καταναλωτές.
«Σημειώνεται ότι τρόφιμα από τρίτες χώρες που περιέχουν δραστικές ουσίες των οποίων η έγκριση έχει ανακληθεί στην ΕΕ ή οι ουσίες αυτές δεν έχουν λάβει ποτέ έγκριση στην ΕΕ, μπορούν να εισάγονται νόμιμα στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα Κράτη Μέλη, αρκεί η συγκέντρωσή τους στα τρόφιμα να μην υπερβαίνει τα αντίστοιχα MRLs.»
Τα αποτελέσματα των ελέγχων υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων αναρτώνται από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής κάθε μήνα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στον ιστότοπο:
Τα μηνιαία αποτελέσματα των αναλύσεων για το έτος 2024 είναι αναρτημένα στον ιστότοπο: https://www.minagric.gr/for-farmer-2/crop-production/fytoprostasiamenu/fytoprostateytika-071124/16064-2024-290224
ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!
