Ανησυχία για τις ελληνικές εξαγωγές φρουτολαχανικών προς τις ΗΠΑ λόγω της νέας δασμολογικής συμφωνίας

• Του Χρήστου Αθανασιάδη

Οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και μικρές σε ποσοτικά μεγέθη, ενδέχεται να πληγούν σημαντικά από τη νέα δασμολογική συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ. Σύμφωνα με ενημέρωση του ειδικού συμβούλου του Incofruit Hellas, κ. Γιώργου Πολυχρονάκη, οι εξαγωγείς εκφράζουν έντονη ανησυχία, ιδιαίτερα για το ακτινίδιο, που αποτελεί το βασικό εξαγωγικό προϊόν προς τη συγκεκριμένη αγορά.

Μικρό αλλά αυξανόμενο το μερίδιο των ΗΠΑ στις ελληνικές εξαγωγές

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 13.646 τόνους, με αξία 26,42 εκατομμύρια ευρώ. Παρά το γεγονός ότι το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει μόλις το 2,7% του συνόλου, σημειώθηκε ετήσια αύξηση 2,2% σε όγκο και 2,5% σε αξία.

Το 2024, η Ελλάδα εξήγαγε συνολικά 26.625 τόνους φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ, αποκομίζοντας 52,15 εκατομμύρια ευρώ. Η χώρα μας ήταν η 5η μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ, αν και η αγορά αυτή κάλυψε μόλις το 1,5% του συνολικού όγκου και το 2,8% της συνολικής αξίας εξαγωγών μας.

Το ακτινίδιο στο επίκεντρο της ανησυχίας

Το προϊόν που επηρεάζεται περισσότερο είναι το ακτινίδιο, το οποίο αντιπροσωπεύει σχεδόν το 83% των εξαγωγών φρέσκων φρούτων και λαχανικών της Ελλάδας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, εξήχθησαν 11.325 τόνοι ακτινιδίων, με αξία 21,83 εκατ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 82,6% της συνολικής αξίας εξαγωγών φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ.

Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ προβλέπει επιβολή δασμών ύψους 15% σε εξαγωγές γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ, χωρίς να έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί οι λεπτομέρειες και η ακριβής έκταση εφαρμογής. Το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχία στους Έλληνες εξαγωγείς, που φοβούνται επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους στην αμερικανική αγορά.

Επιπλέον επιβαρύνσεις από την ισοτιμία ευρώ – δολαρίου

Πέραν των δασμών, οι εξαγωγείς έρχονται αντιμέτωποι και με την επίπτωση της διολίσθησης του δολαρίου έναντι του ευρώ. Το 2024, η συνολική αξία των εξαγωγών φρούτων και λαχανικών από κράτη-μέλη της ΕΕ ανήλθε σε 638,85 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχοι δασμοί έφτασαν τα 95,83 εκατ. ευρώ. Η υποτίμηση του δολαρίου κατά 13-14% σε σχέση με το ευρώ προσθέτει νέο βάρος στις επιχειρήσεις.

Αναμένονται διευκρινίσεις για τη συμφωνία

Οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ζητούν άμεση ενημέρωση και διευκρινίσεις για το περιεχόμενο και την εφαρμογή της νέας συμφωνίας. Όπως σημειώνει ο κ. Πολυχρονάκης, ο τομέας των φρούτων και λαχανικών στηρίζεται σε μακροχρόνιες εμπορικές σχέσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να διαρραγούν εξαιτίας της επιβάρυνσης που φέρνουν οι νέοι δασμοί.