Ερώτηση με θέμα «Κατάργηση, από το 2025, των ενισχύσεων για καλλιέργεια σιτηρών, βαμβακιού, αραβόσιτου και οσπρίων» κατάθεσε στη βουλή προς το ΥΠΑΑΤ, ο βουλευτής της «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΥΣΙΣ» κ. Βασίλης Κοττίδης.
Η ΕΡΩΤΗΣΗ
Στην ερώτηση αναφέρονται τα εξής:
«Κύριε Υπουργέ,
Η Κυβέρνηση προτείνει, από το 2025, την κατάργηση των ενισχύσεων σε καλλιεργητές αροτραίων καλλιεργειών που αφορούν στα σιτηρά, στο βαμβάκι, τον αραβόσιτο και τα όσπρια. Η πολιτική αυτή αποτελεί εφαρμογή της 2ης τροποποίησης της νέας ΚΑΠ (Κοινής Αγροτικής Πολιτικής) της Ε.Ε., την οποία η Ελληνική Κυβέρνηση έσπευσε άμεσα να υπερψηφίσει, πανηγυρίζοντας κιόλας για αυτήν την τεράστια «επιτυχία». Η Ελληνική Κυβέρνηση, δείχνοντας για μια ακόμη φορά την αδιαφορία της για την αγροτική παραγωγή του τόπου, δε φρόντισε ούτε για κάποια εναλλακτική λύση για το πρόβλημα ούτε εξασφάλισε μια μεταβατική περίοδο, προκειμένου να έχουν τον χρόνο οι αγρότες μας να στραφούν σε άλλες καλλιέργειες.
Την ίδια στιγμή, η κυβερνητική πολιτική οδηγεί σε αφανισμό και την κτηνοτροφία. Οι καταστροφικές επιδημίες της πανώλης και της ευλογιάς στα αιγοπρόβατα έχουν σταματήσει κάθε δραστηριότητα, καθώς λόγω καραντίνας το γάλα δεν πωλείται και η σφαγή τους έχει απαγορευθεί. Ουσιαστικά, η χώρα μεγαλώνει συνεχώς την εξάρτησή της και στη γεωργία και στην κτηνοτροφία από τις εισαγωγές.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
Σε τι ενέργειες σκοπεύει ο κ. Υπουργός να προβεί, για να δοθεί λύση τόσο στον γεωργικό τομέα με την κατάργηση των ενισχύσεων όσο και στον κτηνοτροφικό, ώστε η επισιτιστική επιβίωση της χώρας να μην εξαρτάται από τις αυξανόμενες συνεχώς εισαγωγές;»
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ Κ. ΤΣΙΑΡΑ
Απαντώντας ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης κ, Κώστας Τσιάρας στην παραπάνω ερώτηση υπ΄ αριθμ. 1835/26-11-2024, αναφέρει τα εξής: «
«Σχετικά με την παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Βασ. Κοτίδης, σας πληροφορούμε τα εξής:
Αναφορικά με τη χορήγηση ενισχύσεων για την καλλιέργεια σιτηρών, βαμβακιού, αραβοσίτου και οσπρίων, σημειώνεται ότι από 1/1/2023 τέθηκε σε εφαρμογή η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) για την περίοδο 2023-2027 και ο σχεδιασμός της χώρας μας για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ περιγράφεται στο Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 (ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027).
Στον Πυλώνα Ι της ΚΑΠ (άμεσες ενισχύσεις) σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ προβλέπεται, για πρώτη φορά, η εφαρμογή δέκα (10) οικολογικών προγραμμάτων, βάσει του άρθρου 31 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/2115, σε αντικατάσταση του καθεστώτος του πρασινίσματος της προηγούμενης περιόδου, τα οποία είναι:
31.1 Χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών και ποικιλιών στην κλιματική αλλαγή
31.2 Επέκταση της εφαρμογής περιοχών οικολογικής εστίασης
31.3 Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας
31.4 Εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία
31.5 Βελτίωση αγροδασικών οικοσυστημάτων πλούσιων σε στοιχεία του τοπίου
31.6 Ενίσχυση παραγωγών για την εφαρμογή μεθόδων γεωργίας ακριβείας με τη χρήση του εργαλείου/εφαρμογής διαχείρισης εισροών και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων
31.7 Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων
31.8 Διατήρηση και βελτίωση καλλιεργειών σε εκτάσεις με αναβαθμίδες
31.9 Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας
31.10 Προστασία και διατήρηση τοπίων και γεωργικών συστημάτων Υψηλής Περιβαλλοντικής Αξίας.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στο οικολογικό πρόγραμμα 31.1, οι παραγωγοί των καλλιεργειών βαμβακιού, μηδικής και αραβόσιτου, οι οποίοι εναλλάσσουν τις καλλιέργειες αυτές με καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών και ψυχανθών, συνεχίζουν να είναι δικαιούχοι της δράσης 31.1-Α, λαμβάνοντας για το 2024 τις ενισχύσεις του ΣΣ ΚΑΠ που ελάμβαναν και το 2023. Επίσης, δεν αλλάζουν τα προϋπολογισμένα ποσά ενίσχυσης ανά εκτάριο (€/Ha).
Ως εκ τούτου, οι καλλιέργειες σιτηρών, οσπρίων και κτηνοτροφικών ψυχανθών ενισχύονται, εφόσον στο αγροτεμάχιο το προηγούμενο έτος καλλιεργούνταν βαμβάκι, αραβόσιτος και μηδική.
Η αλλαγή που περιλήφθηκε στην 2η τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ και υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνέχεια διαβούλευσης και έγκρισής της από την αρμόδια Εθνική Επιτροπή Παρακολούθησης του Στρατηγικού Σχεδίου, ενοποιεί συναφείς δράσεις οικολογικών σχημάτων (3.1-Α και 31.1-Β) με κοινές επιλέξιμες καλλιέργειες και με τρόπο, ώστε:
− να αποφεύγονται οι επικαλύψεις με άλλες παρεμβάσεις του ΣΣ ΚΑΠ,
− να απλοποιείται η εφαρμογή τους,
− να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ωφέλεια για το περιβάλλον και
− να εξισορροπείται η ζήτηση σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους.
Πέραν των ανωτέρω, οι παραγωγοί έχουν να επιλέξουν από μία ευρεία γκάμα οικολογικών προγραμμάτων, από όπου μπορούν να ενισχυθούν, και οι οποίες έχουν να κάνουν με:
πρακτικές φυτοκάλυψης,
αξιοποίηση των υπολειμμάτων των καλλιεργειών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας,
εφαρμογή γεωργίας ακριβείας μέσω πρακτικών ορθολογικής εφαρμογής των ψεκασμών και της λίπανσης,
ενίσχυση για βιολογική παραγωγή κ.ά.
Επισημαίνεται ότι δεν αλλάζει τίποτα ως προς τις ενισχύσεις που λαμβάνουν οι παραγωγοί για τις συγκεκριμένες δράσεις τα έτη 2023 και 2024. Μετά την τροποποίηση, οι συνολικοί πόροι που ετησίως διατίθενται μέσω των οικολογικών σχημάτων, παραμένουν οι ίδιοι, όπως αμετάβλητοι παραμένουν και οι πόροι για τις ετήσιες καλλιέργειες, ενώ, με τις αλλαγές που γίνονται, ανακατανέμονται μεταξύ των συγχωνευμένων δράσεων της ίδιας παρέμβασης.
Σε κάθε περίπτωση, η αναθεώρηση των παρεμβάσεων του ΣΣ ΚΑΠ είναι μία δυναμική διαδικασία, ανοικτή σε προτάσεις για βελτίωση των όρων χορήγησης των ενισχύσεων, με γνώμονα πάντα τη διασφάλιση των συμφερόντων των παραγωγών σε συνδυασμό με την αποφυγή στρεβλώσεων στην εφαρμογή τους.
Σύμφωνα με την 1η τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, τα ενδεικτικά χρηματοδοτικά κονδύλια που θα δοθούν ανά παρέμβαση, είναι τα κάτωθι:
– Βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα 829.567.104,00€ ανά έτος έως το 2026 και
956.306.474,00€ για το 2027
– Συμπληρωματική αναδιανεμητική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα 174.032.766,00€
ανά έτος έως το 2026 και 189.167.000,00€ για το έτος 2027 και
– Συμπληρωματική εισοδηματική στήριξη των νέων γεωργών 28.000.000,00€ ανά έτος έως το
2027.
Όσον αφορά στη στήριξη της κτηνοτροφίας, σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 και ειδικότερα για τη μεταβατική περίοδο 2021-2022 (υλοποίηση έως 2025), ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) για τη στήριξη της κτηνοτροφίας, περιλαμβάνει την αξιοποίηση πόρων ύψους 2 δις ευρώ, οι οποίοι κατευθύνονται σε σημαντικές μεταρρυθμιστικές αναπτυξιακές δράσεις με ισχυρό περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο.
Το πακέτο αυτό, το οποίο έχει εγκριθεί από την ΕΕ, περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:
Μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα
Νέοι Γεωργοί, με 420 εκ. € για την ηλικιακή αναδιάρθρωση του παραγωγικού δυναμικού της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, καθώς και τη συνολικότερη αναζωογόνηση των τοπικών αγροτικών κοινωνιών, με διπλασιασμό του πριμ πρώτης εγκατάστασης και αυστηροποίηση του πλαισίου, με όρους και προϋποθέσεις επίτευξης πιο φιλόδοξων επιχειρηματικών στόχων και ουσιαστικής οικονομικής μεγέθυνσης των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 107 εκ. € για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε, ενώ εγκρίθηκαν επιπλέον πόροι 81 εκ. € για την ένταξη του συνόλου των 2.200 επιλαχόντων της συγκεκριμένης πρόσκλησης.
Σχέδια Βελτίωσης για την παραγωγική αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα, με αρχικό προϋπολογισμό 180 εκ. €, ενώ, με αξιοποίηση της δυνατότητας υπερδέσμευσης, εντάχθηκαν συνολικές επενδύσεις, ύψους άνω των 300 εκ. €, με έμφαση στην καινοτομία, στις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επίσης, προβλέφθηκε η δυνατότητα κάλυψης του συνόλου των αιτήσεων στήριξης που κρίθηκαν επιλέξιμες για ένταξη στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, τον Έβρο, τη Ρόδο και την Β. Εύβοια.
Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, με 21,5 εκ. € για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα με ευνοϊκούς όρους (εργαλείο μικροπιστώσεων σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα για παροχή δανείων έως 25.000€). Το σχετικό Ταμείο βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και έχει ήδη υπερκαλύψει τους διαθέσιμους πόρους σε ζήτηση μικροδανείων από τους παραγωγούς. Συνεπεία της υψηλής ζήτησης που εκδηλώθηκε στο μέτρο, προστέθηκαν επιπλέον πόροι της τάξης των 40 εκ. €, διαμορφώνοντας τη συνεισφορά του ΠΑΑ στα 61,5 εκ. €.
Μικρά εγγειοβελτιωτικά – αρδευτικά έργα υποδομής, με 40 εκ. € για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση του αρδευτικού νερού, καθώς και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το μέτρο προκηρύχθηκε και, μετά από χορήγηση πρόσθετης υπερδέσμευσης, εγκρίθηκαν έργα, ύψους 240 εκ. €.
Αγροτική Οδοποιία, με 43 εκ. € για τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τη μείωση του κόστους μεταφοράς, καθώς και την ταχύτερη και ασφαλέστερη διακίνηση ευπαθών προϊόντων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 97 εκ. € για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε.
Μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, με 490 εκ. € και έμφαση στη διατήρηση της πιστοποιημένης βιολογικής παραγωγής ποιοτικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και τη στήριξη των παραγωγών που έχουν επιλέξει τις συγκεκριμένες φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές και μεθόδους καλλιέργειας ή εκτροφής. Στο μέτρο διαθέσαμε επιπλέον 215 εκ. ευρώ για την ικανοποίηση του ιδιαίτερα αυξημένου ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε, με προτεραιότητα στη Βιολογική Κτηνοτροφία, διαμορφώνοντας το συνολικό ποσό στα 705 εκ. €, το μεγαλύτερο που διατέθηκε ποτέ στη Βιολογική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης, για πρώτη φορά, και της μελισσοκομίας. Αντίστοιχη πρόβλεψη για ενίσχυση της Βιολογικής Μελισσοκομίας, τόσο για το καθεστώς νεοεισερχόμενων, όσο και για το καθεστώς διατήρησης, έχει προβλεφθεί και στο πλαίσιο των παρεμβάσεων του ΣΣ ΚΑΠ.
Μέτρα για την τόνωση του γεωργικού εισοδήματος και τη συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών
Εξισωτική Αποζημίωση, με 250 εκ. € κατ΄ έτος για την προστασία του εισοδήματος των παραγωγών και τη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας σε ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές με φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα, όπως οι ορεινές, οι μειονεκτικές και οι νησιωτικές περιοχές της χώρας.
Επίσης, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων θεομηνιών, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2022 προβλέπεται το Μέτρο 5.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό, και πάγιο) από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα», μέσω του οποίου παρέχεται στήριξη στους παραγωγούς (φυσικά και νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμούς) και λοιπούς φορείς (ΤΟΕΒ) να αποκαταστήσουν το παραγωγικό δυναμικό των γεωργικών εκμεταλλεύσεών τους (γεωργικές καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο και υποδομές).
Η πρόσκληση του Μέτρου προβλέπει την 100% ενίσχυση των κτηνοτρόφων για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου, καθώς και την αποκατάσταση ζημιών σε σταβλικές εγκαταστάσεις. Στο μέτρο περιλαμβάνεται και η μελισσοκομία.
Παράλληλα, έχει ενεργοποιηθεί και το Εθνικό Στρατηγικό μας Σχέδιο (ΣΣ ΚΑΠ) για την περίοδο 2023-2027, το οποίο εγκρίθηκε από την Ε.Ε. τον Νοέμβριο του 2022 και στο οποίο έχουν διευρυνθεί και εμπλουτιστεί περαιτέρω οι παρεμβάσεις για τη στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών, συμπεριλαμβανομένων των συνδεδεμένων ενισχύσεων για την κτηνοτροφία και την παραγωγή ζωοτροφών.
Επίσης, δημοσιεύθηκε και νέα πρόσκληση Νέων Γεωργών που αφορά στην παρέμβαση Π3-75.1
«Εγκατάσταση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας» του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) 2023– 2027.
Στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα συμβάλλουν σημαντικά και οι πόροι που ήδη έχουν δεσμευτεί στο τρέχον Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014- 2020, ύψους 7 δις ευρώ περίπου, πόροι που μεταφράζονται σε χιλιάδες επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, οι οποίες, αυτή τη στιγμή, υλοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα.
Ειδικότερα, για την κτηνοτροφία υλοποιούνται παρεμβάσεις όσον αφορά στην έμμεση μείωση του κόστους παραγωγής, παρέχοντας κίνητρα, κυρίως για:
– εκσυγχρονισμούς γεωργικών εκμεταλλεύσεων και καθετοποιήσεις μονάδων στα μέτρα των σχεδίων βελτίωσης (έχει ήδη προκηρυχθεί με 316 εκ. € και υπερεδεσμεύσει επιπλέον πόρους, ύψους 300 εκ.€) και της μεταποίησης (έχει ήδη προκηρυχθεί με 150 εκ. € για επενδύσεις άνω των 600 χιλ. € και έχουν υπερδεσμευτεί επιπλέον πόροι, ύψους 300 εκ. € για εντάξεις έργων που υλοποιούνται) αντίστοιχα,
– προώθηση της μεταποίησης κτηνοτροφικών προϊόντων μέσα από τις δράσεις των τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων LEADER, στα οποία έχουν διατεθεί πάνω από 600 εκ. €.
– παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, έτσι ώστε να μειωθεί το υψηλό κόστος ενέργειας (στο μέτρο σχεδίων βελτίωσης που έχει ήδη προκηρυχθεί),
– συλλογική χρήση και επεξεργασία των αποβλήτων των γεωργικών εγκαταστάσεων (συνδυασμός των μέτρων ομάδες παραγωγών και σχέδια βελτίωσης),
– τυπικές και άτυπες συνεργασίες (ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, συνεργατικά σχήματα, επιχειρησιακές ομάδες στα – μέτρα των ομάδων παραγωγών, που έχει ήδη προκηρυχθεί με 25 εκ. €, και της συνεργασίας που επίσης έχει προκηρυχθεί με 64 εκ. €).
Επίσης, υλοποιούνται γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις, όπως π.χ. οι δράσεις για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία (συμπεριλαμβανομένης της μελισσοκομίας), τη διατήρηση των σπάνιων φυλών ζώων, τη γενετική βελτίωση ζώων κ.λπ.
Επιπλέον, ολοκληρώθηκαν οι εντάξεις και ξεκίνησαν οι πληρωμές στο μέτρο των Γεωργικών Συμβουλών με 94 εκ. €, μέσω του οποίου παρέχονται δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε γεωργούς και κτηνοτρόφους από εξειδικευμένους παρόχους – δομές γεωτεχνικών και λοιπών επιστημόνων. Επίσης, σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, υλοποιούνται προγράμματα κατάρτισης για Νέους Γεωργούς που εντάσσονται ως δικαιούχοι στο αντίστοιχο μέτρο του ΠΑΑ.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του ΠΑΑ και για τη χρηματοδοτική ενίσχυση των παραγωγών και των μεταποιητικών επιχειρήσεων στη Γεωργία, την Κτηνοτροφία και τη Μελισσοκομία, έχουν ενεργοποιηθεί:
– το Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης
– το Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (Ταμείο Μικροπιστώσεων)
– ο μηχανισμός των «Πρόσθετων Πράξεων» για τη διευκόλυνση της σύναψης δανειακών συμβάσεων υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων του ΠΑΑ που αφορούν στα σχέδια βελτίωσης.
Ως προς τις ενέργειες για την αποτελεσματική καταπολέμηση της Ευλογιάς των Αιγοπροβάτων και την αποτροπή περαιτέρω εξάπλωσης της νόσου, επισημαίνεται ότι σε όλες τις μολυσμένες εκτροφές εφαρμόζονται τα μέτρα που προβλέπονται στον Κανονισμό (Ε.Ε.) αριθ. 2020/687 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στην υπ’ αριθ. 1747/386028/14.12.2023 ΥΑ με θέμα «Σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης για την καταπολέμηση των ασθενειών του Παραρτήματος I του Π.Δ. 138/1995 Α΄88» (Β΄7121/18.12.2023) και, πιο συγκεκριμένα, θανάτωση και υγειονομική ταφή των ζώων, καθαρισμός και απολύμανση των εγκαταστάσεων, οριοθέτηση Ζωνών Προστασίας σε κύκλο ακτίνας 3 χιλιομέτρων από κάθε επιβεβαιωμένη εστία, Επιτήρησης σε κύκλο ακτίνας 10 χιλιομέτρων από κάθε επιβεβαιωμένη εστία και Περαιτέρω απαγορευμένης ζώνης, υπό την εποπτεία των αρμοδίων κτηνιατρικών αρχών. Στις Ζώνες Προστασίας και Επιτήρησης πραγματοποιούνται επισκέψεις από επίσημους κτηνιάτρους στο σύνολο των εκμεταλλεύσεων, με προτεραιότητα σε αυτές που βρίσκονται στη Ζώνη Προστασίας, κατά τις οποίες διενεργούνται:
– απογραφή του ζωικού κεφαλαίου,
– κλινική εξέταση όλων των προβάτων ή/και αιγοειδών,
– συλλογή δειγμάτων για εργαστηριακή εξέταση εάν απαιτείται,
– επαλήθευση της τήρησης των μέτρων βιοπροφύλαξης στις εκτροφές (περίφραξη, απολυμάνσεις τροχών οχημάτων και υποδημάτων στις εισόδους, εξόδους των εκμεταλλεύσεων, απολυμάνσεις υλικών και εξοπλισμού, τήρηση αρχείου επισκεπτών, χρήση προστατευτικής ένδυσης-υπόδησης),
– επαλήθευση της τήρησης των απαγορεύσεων μετακίνησης αιγοπροβάτων και της ορθής διαχείρισης των ζωικών υποπροϊόντων στην εκμετάλλευση,
– διεξαγωγή λεπτομερούς έρευνας για τον εντοπισμό τυχόν επιδημιολογικά συνδεόμενων εγκαταστάσεων.
Επίσης, με τις αριθ. πρωτ. 1750/388758/18.12.2023 και 3568/276264/16.09.2024 εγκυκλίους της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δίνονται περαιτέρω οδηγίες ως προς τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται κατά τις μετακινήσεις των αιγοπροβάτων, του νωπού γάλακτος, των ζωικών υποπροϊόντων και των ζωοτροφών εντός και εκτός των απαγορευμένων ζωνών.
Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι η εφαρμογή του προγράμματος των τεσσάρων (4) διασυνοριακών (εξωτικών) νοσημάτων (ΤADs) (Οζώδης Δερματίτιδα Βοοειδών, Ευλογιά των Αιγοπροβάτων, Αφθώδης Πυρετός, Πανώλη των Μικρών Μηρυκαστικών) που ξεκίνησε το 2017, αποσκοπεί στην ενεργητική και παθητική επιτήρηση, αλλά και στη διασφάλιση της έγκαιρης ανίχνευσης κρουσμάτων των εν λόγω νοσημάτων, έχοντας ως στόχο τόσο τη διασφάλιση της υγείας του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, όσο και τη διαφύλαξη του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς εμπορίου ζώων και ζωικών προϊόντων.
Το εν λόγω Πρόγραμμα εφαρμόζεται στις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και στις Περιφερειακές Ενότητες Λέσβου, Λήµνου, Σάµου, Ρόδου, Χίου και Κω (περιοχές υψηλού κινδύνου λόγω της γειτνίασής τους με χώρες, όπου τα εν λόγω νοσήματα εκδηλώνονται). Στην υπ’ αριθ. 1077/150685/29-05-2024 ΥΑ με θέμα: «Πρόγραμμα επιτήρησης και λήψης μέτρων για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας από τα εξωτικά νοσήματα της οζώδους δερματίτιδας των βοοειδών, του αφθώδους πυρετού, της πανώλης των μικρών μηρυκαστικών και της ευλογιάς των προβάτων και αιγών, για το έτος 2024» (Β΄3106/4-6-2024), περιγράφονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των προγραμμάτων επιτήρησης και λήψης μέτρων για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας από τα εξωτικά νοσήματα, σύμφωνα με το άρθρο 26 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2016/429.
Επίσης, η υπ’ αριθ. 4308/315328/17-10-2024 (Β΄5788), Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την
«Έγκριση προγράμματος οικονομικών αποζημιώσεων, ενισχύσεων και λειτουργικών δαπανών που προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, (διερεύνηση, πρόληψη, επιτήρηση, έλεγχος, εκρίζωση, έκτακτες επεμβάσεις) στο πλαίσιο εφαρμογής των ισχυουσών ειδικών κτηνιατρικών διατάξεων, για το έτος 2024» προβλέπει την καταβολή άμεσης και προσήκουσας χρηματικής αποζημίωσης σε ποσοστό 100% και εντός των ορίων της μοναδιαίας αξίας ανά ζώο του άρθρου 8, στους εκτροφείς ζώων που αναγκάζονται να προβούν σε υποχρεωτική θανάτωση και καταστροφή των θανατωμένων ζώων τους. Στο εν λόγω άρθρο προβλέπονται αυξήσεις στα όρια της μέγιστης αγοραίας αξίας των αιγοπροβάτων του άρθρου 8, σε σχέση με την ΚΥΑ του 2023 και συγκεκριμένα:
Αποζημιώσεις 2024
Για πρόβατα και αίγες με επίσημα γενεαλογικά πιστοποιητικά καθαροαιμίας
Αμνοί ή ερίφια έως 3 μηνών μέχρι ογδόντα (80,00) ευρώ,
Αμνοί ή ερίφια από 3 μηνών και 1 ημέρα έως 6 μηνών μέχρι εκατό (100,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι διακόσια πενήντα (250,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 3 ετών και 1 ημέρα έως 5 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 3,
Πρόβατα ή αίγες άνω των 5 ετών και 1 ημέρα μέχρι 60% της τιμής του σημείου 3,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών μέχρι πεντακόσια (500,00) ευρώ,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας από 3 ετών και 1 ημέρα έως 4 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 6,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας άνω των 4 ετών μέχρι 60% της τιμής του σημείου 6.
Για πρόβατα και αίγες κοινών ή ημίαιμων φυλών
Αμνοί ή ερίφια έως 3 μηνών μέχρι εβδομήντα (70,00) ευρώ,
Αμνοί ή ερίφια από 3 μηνών και 1 ημέρα έως 6 μηνών μέχρι ενενήντα (90,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι διακόσια είκοσι (220) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 3 ετών και 1 ημέρα έως 5 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 3,
Πρόβατα ή αίγες άνω των 5 ετών και 1 ημέρα μέχρι 60% της τιμής του σημείου 3,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών μέχρι τριακόσια είκοσι (320,00)
ευρώ,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας από 3 ετών και 1 ημέρα έως 4 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 6.
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας άνω των 4 ετών μέχρι 60% της τιμής του σημείου 6.
Αποζημιώσεις 2023
Για πρόβατα και αίγες με επίσημα γενεαλογικά πιστοποιητικά καθαροαιμίας
Αμνοί ή ερίφια έως 3 μηνών μέχρι πενήντα πέντε (55,00) ευρώ,
Αμνοί ή ερίφια από 3 μηνών και 1 ημέρα έως 6 μηνών μέχρι ογδόντα (80,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι εκατόν πενήντα (150,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 3 ετών και 1 ημέρα έως 5 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 3,
Πρόβατα ή αίγες άνω των 5 ετών και 1 ημέρα μέχρι 60% της τιμής του σημείου 3,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών μέχρι διακόσια πενήντα (250,00)
ευρώ,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας από 3 ετών και 1 ημέρα έως 4 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 6,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας άνω των 4 ετών μέχρι 60% της τιμής του σημείου 6.
Για πρόβατα και αίγες κοινών ή ημίαιμων φυλών
Αμνοί ή ερίφια έως 3 μηνών μέχρι σαράντα πέντε (45,00) ευρώ,
Αμνοί ή ερίφια από 3 μηνών και 1 ημέρα έως 6 μηνών μέχρι πενήντα πέντε (55,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι εκατό (100,00) ευρώ,
Πρόβατα ή αίγες από 3 ετών και 1 ημέρα έως 5 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 3,
Πρόβατα ή αίγες άνω των 5 ετών και 1 ημέρα μέχρι 60% της τιμής του σημείου 3,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών μέχρι εκατόν πενήντα (150,00)
ευρώ,
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας από 3 ετών και 1 ημέρα έως 4 ετών μέχρι 80% της τιμής του σημείου 6.
Κριοί ή τράγοι αναπαραγωγής ηλικίας άνω των 4 ετών μέχρι 60% της τιμής του σημείου 6.
Ως προς τις δαπάνες για τις ζωοτροφές, στην προαναφερόμενη απόφαση προβλέπεται η καταβολή αποζημιώσεων που συνδέονται με τα λοιπά μέτρα που αποφασίζονται σύμφωνα με τους όρους και τις ειδικές κτηνιατρικές διατάξεις εξάλειψης των ασθενειών των ζώων, όπως η καταβολή στους κτηνοτρόφους αποζημίωσης ίσης με την αξία αγοράς των ζωοτροφών που καταστρέφονται, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο για τη διαχείριση εστιών των εν λόγω ασθενειών.
Η Διεύθυνση Υγείας των Ζώων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει εγκρίνει τη διάθεση και κατανομή των απαιτούμενων ποσών με τη σύνταξη αποφάσεων κατανομής, οι οποίες έχουν υπογραφεί από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, βάσει των αιτημάτων πληρωμής που έχουν αποσταλεί από τις ΔΑΟΚ των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Ενημερωτικά, αναφέρεται ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει πλέον καμία ενεργή ζώνη προστασίας και επιτήρησης για την Πανώλη των Μικρών Μηρυκαστικών, για τον τρόπο αντιμετώπισης της οποίας, η χώρα μας έλαβε τα εύσημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Περαιτέρω, πρέπει να επισημανθεί ότι το ΥΠΑΑΤ εξακολουθεί να ενεργεί με πάγιο στόχο του την ενίσχυση της καλλιέργειας και των βαμβακοπαραγωγών. Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ και σύμφωνα με το νέο κανονιστικό πλαίσιο [Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 2021/2115], το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή από το έτος 2023, για την καλλιέργεια βαμβακιού συνεχίζεται η χορήγηση ειδικής (συνδεδεμένης) ενίσχυσης. Η εν λόγω συνδεδεμένη ενίσχυση δεν αποτελεί καινούργιο μέτρο, αλλά υπάρχει με τη μορφή της στρεμματικής στήριξης από το έτος 2006 (πριν δινόταν ως ενίσχυση στην παραγωγή) και θα συνεχίσει να υπάρχει λόγω του Πρωτοκόλλου 4 της ΣΛΕΕ (Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Το ποσό της εν λόγω ενίσχυσης ανέρχεται σε 733,98 €/εκτάριο για βασική έκταση 250.000 εκταρίων και συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 184 εκ. €, ο οποίος ισχύει από το έτος 2021, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 2020/2220, ο οποίος θέσπιζε μεταβατικές διατάξεις για τα έτη 2021 και 2022. Η ενίσχυση αυτή θα συνεχίσει να χορηγείται στα ίδια επίπεδα (733,98 €/εκτάριο) μέχρι και το έτος 2027. Σε περίπτωση υπέρβασης της έκτασης αναφοράς, η ενίσχυση μειώνεται αναλογικά. Επιπλέον, συνεχίζεται η χορήγηση ενίσχυσης 2€/ha στα μέλη διεπαγγελματικών οργανώσεων, όπως και με την προηγούμενη ΚΑΠ.
Η Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ έχει οριστεί Ενδιάμεσος Φορέας (ΕΦ) για την παρέμβαση Π1-36 (ειδική ενίσχυση βαμβακιού) στο πλαίσιο εφαρμογής του ΣΣ της ΚΑΠ 2023-2027, και έχει ήδη εκδοθεί η υπ’ αριθμ. 472/158760/25.05.2023 Υπουργική Απόφαση (Υ.Α.) με θέμα «Καθορισμός των απαιτήσεων για τη χορήγηση της ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι, στα πλαίσια του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027» (Β’3523/25-5-2023).
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 472/158760/25.05.2023 (Β’3523/25-5-2023) προαναφερόμενη Υ.Α., όπως έχει τροποποιηθεί με την υπ’ αριθμ. 243/101146/12-4-2024 Υ.Α. με θέμα «Τροποποίηση της υπ’ αρ. 472/158760/25-5-2023 υπουργικής απόφασης ‘‘Καθορισμός των απαιτήσεων για τη χορήγηση της ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι, στα πλαίσια του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023 – 2027’’ (Β’3523)» (Β΄2226/12-4-2024), η ελάχιστη στρεμματική απόδοση για τη λήψη της ειδικής ενίσχυσης, από το έτος 2024, ορίζεται πλέον σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας (νομός), με βάση τον μέσο όρο της πραγματικής στρεμματικής απόδοσης της πενταετίας 2016-2020 κάθε Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.), μειωμένο κατά 30%. Η ανωτέρω απόδοση μπορεί να μειωθεί, εφόσον υπάρχουν λόγοι ανωτέρας βίας και αυτοί επιβεβαιωθούν από τους αρμόδιους φορείς (ΕΛΓΑ-ΠΣΕΑ).
Επιπλέον, προκειμένου να επιλυθούν προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος του βαμβακιού, έχει συσταθεί, από το έτος 2016, ομάδα εργασίας, η λειτουργία της οποίας συνεχίζεται και σήμερα μετά την έκδοση της υπ’ αριθμ. 55/97697/15-4-2024 Απόφασης. Στην εν λόγω ομάδα συμμετέχουν εκπρόσωποι από την παραγωγική αλυσίδα του βαμβακιού (βαμβακοπαραγωγοί, εκκοκκιστές, κλωστοϋφαντουργοί, σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις), καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες από διάφορες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ κλπ. Η ομάδα αυτή συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα και συζητούνται όλα τα προβλήματα του κλάδου.
