Γιώργος Ποντίκας: Η φυτοπροστασία σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι

296

Σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων στον τομέα της γεωργίας και της φυτοπροστασίας (καταλύτη της μετάβασης στην πράσινη και ψηφιακή εποχή), ο ΕΣΥΦ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των προκλήσεων και των ευκαιριών που διαμορφώνουν το μέλλον του κλάδου μας.

Πριν κάνουμε όλοι μας το καλοκαιρινό μας διάλειμμα από τα πολλά που μας απασχολούν σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονιά για την ελληνική γεωργία, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις μου για τα επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν τον τομέα της φυτοπροστασίας, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στην Ελλάδα.

Ανακύκλωση των συσκευασιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων

Ένα από τα πιο επείγοντα θέματα που αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας είναι η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ανακύκλωση των συσκευασιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Η ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σύστημα ανακύκλωσης δεν είναι μόνο μια περιβαλλοντική επιταγή, αλλά και μια ευκαιρία να δείξουμε την προσήλωσή μας στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Ως σύνδεσμος, στηρίζουμε ενεργά την προσπάθεια της CYCLOS ΑΕ για την ολοκλήρωση της ΚΥΑ από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) και Γεωργίας (ΥΠΑΑΤ) για να διασφαλίσουμε το πλαίσιο συλλογής των κενών συσκευασιών. Στην προσπάθεια αυτή ο ρόλος όλων μας είναι πολύ σημαντικός για την δημιουργία μιας κουλτούρας ασφάλειας και υπευθυνότητας σε όλη την αλυσίδα, από τον παραγωγό, στο κατάστημα γεωργικών εφοδίων και σε όλες τις εταιρίες φυτοπροστασίας που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας.

Η μάχη για τα παράνομα

Παράλληλα, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το σοβαρό ζήτημα της παράνομης εισαγωγής προϊόντων φυτοπροστασίας. Αυτή η πρακτική όχι μόνο υπονομεύει τη νόμιμη αγορά, αλλά θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των καλλιεργειών, των χρηστών παραγωγών και τη δημόσια υγεία. Ο ΕΣΥΦ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές ενώ ταυτόχρονα στηρίζει κάθε εταιρία που αποφασίζει να προστατεύσει τα προϊόντα και την λειτουργία της διώκοντας τους παράνομους εισαγωγείς.

Είναι επιτακτική ανάγκη να εντείνουμε τις προσπάθειές μας σε αυτόν τον τομέα, ενώ ταυτόχρονα με τους ανθρώπους μας στην αγορά να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και να υπενθυμίσουμε τους κινδύνους σε αγρότες και καταστήματα. Πιστεύω ακράδαντα, όσο και αυτό να φαίνεται ουτοπικό, ότι ο χρήστης και ο εμπλεκόμενος στην εμπορία των παρανόμων είναι αυτός που μπορεί να μπλοκάρει τα μεγάλα συμφέροντα που βρίσκονται από πίσω και κλέβουν καθημερινά το «ψωμί» μας καταστρέφοντας την υγεία όλων μας αλλά και την στρατηγική της ελληνικής γεωργίας για ασφαλή προϊόντα υψηλής αξίας.

Ψηφιακές ετικέτες

Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του κλάδου μας, η δημιουργία ψηφιακών ετικετών για τα προϊόντα φυτοπροστασίας αποτελεί μια καινοτόμο πρωτοβουλία πριν ακόμα και από την εφαρμογή του κοινοτικού πλαισίου. Ο Ευρωπαϊκός μας Σύνδεσμος CropLife Europe (CLE) μας οδηγεί μέσα από την πρωτοβουλία AgriGuide, και ξεκινάμε άμεσα και πιλοτικά την δημιουργία των ψηφιακών ετικετών που θα επιτρέψουν την άμεση πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες για τα προϊόντα, βελτιώνοντας την ιχνηλασιμότητα και διευκολύνοντας την ορθή χρήση τους. Επιπλέον, στο μέλλον θα συμβάλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη για έντυπο υλικό, μαζί με τον ψηφιακό αυτοματισμό κατά την διαδικασία εφαρμογής τα επόμενα χρόνια.

Κλειστό σύστημα μεταφοράς

Εξίσου σημαντική είναι η ανάπτυξη του κλειστού συστήματος μεταφοράς (Close Transfer System). Αυτή η τεχνολογική εξέλιξη υπόσχεται να φέρει επανάσταση στον τρόπο χειρισμού των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, μειώνοντας δραστικά τον κίνδυνο έκθεσης των χρηστών και του περιβάλλοντος. Ως σύνδεσμος, στηρίζουμε ενεργά την έρευνα και την εφαρμογή αυτών των συστημάτων, πιστεύοντας ότι αποτελούν το μέλλον της ασφαλούς και υπεύθυνης χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Ήδη βρίσκουμε στην Ελλάδα συσκευασίες συμβατές με κλειστά συστήματα μεταφοράς και πρέπει σε συνεννόηση με τις εταιρίες εισαγωγής ψεκαστικών μηχανημάτων να ανοίξουμε το δρόμο στον παραγωγό για αυτή την ασφαλή χρήση που ενδέχεται να μειώσει τον αριθμό των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που αποσύρονται στην ΕΕ λόγω των θεμάτων πιθανής έκθεσης του παραγωγού με το σκεύασμα. Επιπρόσθετα οι νέες αυτές συσκευασίες είναι έτοιμες μετά από αυτόματο τριπλό ξέπλυμα για να οδηγηθούν στην ανακύκλωση.

Αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ)

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η επικείμενη αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) αποτελεί μια κρίσιμη στιγμή για τον κλάδο μας. Ο σύνδεσμός μας θα ξεκινήσει διαβουλεύσεις με μέλη και εμπειρογνώμονες για να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη θέση. Είμαστε έτοιμοι για προτάσεις και στις ενδιάμεσες αναθεωρήσεις και ιδιαίτερα για  την απλοποίηση και ορθή εφαρμογή των Eco-schemes, για την ουσιαστική μετάβαση προς πιο βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και όχι απλά την είσπραξη επιδοτήσεων.

Ο επιμερισμός μισού δισεκατομμυρίου ευρώ για τα  Eco-schemes πρέπει να στοχεύει  σε πολιτικές που να είναι ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές που θα επιτρέπουν στους αγρότες να υιοθετήσουν πιο πράσινες πρακτικές, χωρίς να θυσιάζουν την παραγωγικότητα και την οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεών τους. Σε αυτό το πλαίσιο, προωθούμε την έννοια της «έξυπνης φυτοπροστασίας», η οποία συνδυάζει την τεχνολογική καινοτομία με τις αρχές της ολοκληρωμένης διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η φυτοπροστασία μπορεί και πρέπει να είναι συμβατή με τους στόχους της περιβαλλοντικής προστασίας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ο ΕΣΥΦ συμμετέχει στο πρόγραμμα ICAERUS μαζί με άλλους φορείς. Ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην ορθή και νόμιμη χρήση των Drones για εφαρμογές Φυτοπροστασίας. Πρέπει όλοι μας να αποθαρρύνουμε και να καταγγέλλουμε παράνομες εφαρμογές με Drones χωρίς αδειοδότηση και σχέδιο πτήσης. Ο σύνδεσμος μας μετά από απόφαση του ΔΣ έστειλε πρόσφατα επιστολή στο ΥΠΑΑΤ για την διαμόρφωση ενός πλαισίου αδειοδότησης για περιορισμένη και ασφαλή χρήση των Drones για εφαρμογές ΦΠ όπως έχει γίνει σε άλλες χώρες.

Για όλα αυτά τα θέματα και στην προσπάθεια εξωστρέφειας του συνδέσμου αγωνίζομαι και εγώ προσωπικά μαζί με την Διευθύντρια και την οργάνωση του συνδέσμου, και με την στήριξη του ΔΣ, για την προώθηση των θέσεων μας σε κάθε ευκαιρία που μας δίνεται.

Καθώς προχωρούμε, είναι σαφές ότι ο ρόλος του συνδέσμου μας γίνεται ολοένα και πιο κρίσιμος. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε απαιτούν συλλογική προσπάθεια, καινοτόμο σκέψη και προσήλωση στις αρχές της βιωσιμότητας, συνεπώς όλα τα μέλη μας θα συμμετάσχουν ενεργά σε αυτή την προσπάθεια, μοιραζόμενοι τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους.

Η φυτοπροστασία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μία πλευρά, καλούμαστε να ανταποκριθούμε στις αυξανόμενες απαιτήσεις για την παραγωγή ασφαλών και επαρκών τροφίμων για έναν αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό. Από την άλλη, πρέπει να το κάνουμε αυτό με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είμαι πεπεισμένος ότι με τη συνεργασία, την καινοτομία και τη δέσμευσή μας στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, μπορούμε να ανταποκριθούμε σε αυτή την πρόκληση.

Ο σύνδεσμός μας παραμένει προσηλωμένος στην υποστήριξη των μελών του, στην προώθηση των βέλτιστων πρακτικών και στη διαμόρφωση ενός θετικού μέλλοντος για τον κλάδο της φυτοπροστασίας. Μαζί, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα πιο βιώσιμο, ασφαλές και παραγωγικό μέλλον για τη γεωργία.

*Ο κ. Γιώργος Ποντίκας, είναι πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ)