Η Ρουμανία ξεκίνησε το 2025 αψηφώντας ανοιχτά το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χορηγώντας νέες εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης για απαγορευμένα φυτοφάρμακα που θανατώνουν τις μέλισσες, παρά την απόφαση του δικαστηρίου ότι τέτοιες παρεκκλίσεις είναι παράνομες.
Στην τελευταία του κίνηση, το υπουργείο Γεωργίας της χώρας έδωσε το «πράσινο φως», κατά παρέκκλιση στη χρήση του Cruiser 350 FS — ενός νεονικοτινοειδούς εντομοκτόνου που απαγορεύεται στην ΕΕ λόγω των καταστροφικών του επιπτώσεων στους επικονιαστές.
Αυτή η απόφαση αμφισβητεί άμεσα την απόφαση-ορόσημο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Ιανουαρίου 2023, που απαγορεύει τέτοιες παρεκκλίσεις, αποκαλύπτοντας μια αυξανόμενη ρήξη μεταξύ του Βουκουρεστίου και των αρχών της ΕΕ σχετικά με την περιβαλλοντική συμμόρφωση.
Το Βουκουρέστι έχει εγκρίνει τη χρήση του Cruiser 350 FS για καλλιέργειες καλαμποκιού και ηλίανθου το 2025, μαζί με μια σειρά από άλλα απαγορευμένα χημικά, επικαλούμενοι σοβαρές προσβολές από παράσιτα και οικονομικές πιέσεις. Η περιφρόνηση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της νομοθεσίας της ΕΕ από τη Ρουμανία και υπογραμμίζει τον αγώνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει τους κανόνες της.
Οι αγρότες στην πρώτη γραμμή
Ο τομέας του ηλίανθου της Ρουμανίας ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αγροτικής οικονομίας της.
Οι αγρότες στη νότια και νοτιοανατολική Ρουμανία, όπου ο ηλίανθος και ο αραβόσιτος κυριαρχούν στο τοπίο, αντιμετωπίζουν σημαντικές απειλές από παράσιτα του εδάφους όπως ο λυγαριάς των φύλλων αραβοσίτου (Tanymecus dilaticollis) και οι συρματόσχοινα (Agriotes spp.). Αυτά τα παράσιτα μπορούν να καταστρέψουν τις καλλιέργειες πρώιμου σταδίου, αναγκάζοντας την δαπανηρή επανασπορά και τη μείωση των αποδόσεων στα χωράφια μονοκαλλιέργειας.
Χωρίς θεραπείες όπως τα νεονικοτινοειδή, οι αγρότες προειδοποιούν για ολικές απώλειες καλλιεργειών σε ορισμένες πληγείσες περιοχές. Το υπουργείο Γεωργίας ανέφερε αυτούς τους κινδύνους στην απόφασή του, δηλώνοντας ότι οι επεξεργασμένοι σπόροι θα περιοριστούν σε περιοχές με σοβαρές προσβολές από παράσιτα και οι αυστηροί έλεγχοι θα ελαχιστοποιήσουν τους περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Αλλά τα νεονικοτινοειδή ή νεονικά, ναγνωρίζονται επίσης ευρέως για τη βλάβη τους στους επικονιαστές, με μελέτες που συνδέουν τη χρήση τους με τη μείωση των πληθυσμών των μελισσών και την ευρύτερη απώλεια βιοποικιλότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ απαγόρευσε το Cruiser 350 FS και άλλα νεονικά την χρήση σε εξωτερικούς χώρους το 2018.
Η απόφαση του ΔΕΕ του 2023 είχε ως στόχο να κλείσει τα κενά που επιτρέπουν στη Ρουμανία και σε άλλες χώρες μέλη να παρακάμπουν συστηματικά αυτές τις απαγορεύσεις. Χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, μεταξύ των μεγαλύτερων χρηστών νεονικοτινοειδών στην ΕΕ, συμμορφώθηκαν γρήγορα. Ωστόσο, η Ρουμανία συνέχισε να εγκρίνει τη χρήση έκτακτης ανάγκης το 2023, το 2024 και τώρα το 2025.
