Κρίσιμος Νοέμβριος για κυβέρνηση και αγρότες – Στην τελική ευθεία το σχέδιο κατάργησης του ΟΠΕΚΕΠΕ και το νέο σύστημα πληρωμών επιδοτήσεων

Ο Νοέμβριος προμηνύεται μήνας-ορόσημο για τον αγροτικό κόσμο και την κυβέρνηση. Ενώ το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ ετοιμάζεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, η Αθήνα καταθέτει στην Κομισιόν το κρίσιμο Action Plan 2, που θα καθορίσει το μέλλον των ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων. Η έγκρισή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανοίξει τον δρόμο για την πληρωμή της βασικής ενίσχυσης του 2025, ύψους 950 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση «τρέχει» να θεσμοθετήσει νέο πλαίσιο για βοσκοτόπια, δηλώσεις ΟΣΔΕ και ψηφιακούς ελέγχους.

Action Plan 2: Το στοίχημα της Κομισιόν

Την Τρίτη 4 Νοεμβρίου η κυβέρνηση καταθέτει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Action Plan 2, το οποίο περιγράφει το νέο μοντέλο ελέγχου και διαχείρισης των αγροτικών ενισχύσεων.
Η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο, με ευθύνη για τις διασταυρώσεις στοιχείων και τη διαφάνεια στις πληρωμές. Οι έλεγχοι θα βασίζονται σε ψηφιακά εργαλεία όπως ηλεκτρονικά τιμολόγια, ψηφιακό δελτίο αποστολής και myDATA, ώστε να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των δηλώσεων.

Το ΜΙΔΑ αλλάζει τον χάρτη των ελέγχων

Κομβικό ρόλο θα έχει το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), που διασυνδέεται με το Κτηματολόγιο και θα ενεργοποιηθεί έως το τέλος του έτους.
Με το ΜΙΔΑ, κάθε αγροτεμάχιο αποκτά ψηφιακό φάκελο, επιτρέποντας στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να γνωρίζουν με ακρίβεια τη θέση, χρήση, επιφάνεια και μισθωτική κατάσταση κάθε έκτασης. Πρόκειται για τη βάση πάνω στην οποία θα «χτιστούν» οι νέοι έλεγχοι για επιδοτήσεις και βοσκοτόπια.

Νέα ΚΥΑ για βοσκοτόπια και επιδοτήσεις

Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον νέο ορισμό των βοσκοτόπων και τα κριτήρια επιδότησης.
Η απόφαση θα προβλέπει ότι στην ηπειρωτική χώρα θα δηλώνονται βοσκοτόπια μόνο σε όμορους νομούς, ενώ οι πληρωμές για αιγοπρόβατα θα γίνονται βάσει διασταύρωσης των δηλωμένων ζώων με τα τιμολόγια πώλησης ή αγοράς ζωοτροφών.
Από το 2026, σχεδιάζεται και η τοποθέτηση ηλεκτρονικών τσιπ στα ζώα, ώστε να καταγράφεται ο πραγματικός αριθμός του κάθε κτηνοτρόφου.

Ψηφιακοί έλεγχοι σε πραγματικό χρόνο

Αρχικά, οι έλεγχοι των δηλώσεων ΟΣΔΕ θα γίνονται εκ των υστέρων, όμως στόχος της ΑΑΔΕ είναι να καθιερωθεί πραγματικός χρόνος ελέγχου, τη στιγμή υποβολής της δήλωσης από τον παραγωγό.
Με τη διασύνδεση όλων των βάσεων δεδομένων του Δημοσίου, οι δηλώσεις θα διασταυρώνονται αυτόματα, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και τα περιθώρια λαθών ή καταχρήσεων.

Δηλώσεις ΟΣΔΕ και νέοι κανόνες

Οι αλλαγές στις δηλώσεις ΟΣΔΕ θα είναι εκτεταμένες. Θα περιλαμβάνουν πλήρη στοιχεία για εκμετάλλευση, καλλιέργειες, ζώα, γεωτρήσεις, άδειες χρήσης νερού και μισθώσεις.
Κάθε δήλωση θα συνοδεύεται από πλήρη ψηφιακό φάκελο, ενοποιημένο με το ΜΙΔΑ, διευκολύνοντας τον έλεγχο από την ΑΑΔΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι πέντε πυλώνες του νέου ΟΠΕΚΕΠΕ

Το σχέδιο ενσωμάτωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ στηρίζεται σε πέντε βασικούς πυλώνες:

1. Μεταφορά διαπίστευσης και αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Πληρωμών στην ΑΑΔΕ.
2. Καθολική διαδοχή σε δικαιώματα και υποχρεώσεις μεταξύ των δύο φορέων.
3. Οργανωτική ενσωμάτωση όλων των συστημάτων πληρωμών και ελέγχου.
4. Χαρτογράφηση διαδικασιών και προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ υπό την εποπτεία ανεξάρτητου φορέα.
5. Πλήρης ανάληψη λειτουργιών και επιχειρησιακής συνέχειας από την ΑΑΔΕ έως 1/1/2026.

Κινητοποιήσεις στον ορίζοντα

Την ώρα που η κυβέρνηση επιδιώκει να πείσει τους θεσμούς και τις αγορές, οι αγρότες ετοιμάζονται για κινητοποιήσεις στις αρχές Δεκεμβρίου, εκφράζοντας έντονη δυσπιστία για το νέο σύστημα. Οι αντιδράσεις εντείνονται, με κύρια αιτήματα τη διαφάνεια στις πληρωμές, την προστασία των μικρών παραγωγών και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των ελέγχων.