73

Οδηγίες για την καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών στην ελιά, αναφέρονται σε σχετικό Δελτίο Γεωργικών Προειδοποιήσεων, που εξέδωσε το   Περιφερειακό Κέντρο Ηρακλείου, Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου

Αναλυτικά στο δελτίο, επισημαίνονται τα εξής:

Βλαστικά στάδια ποικιλίας Κορωνέϊκη (ψιλολιά): Στις παραλιακές και στις πρώιμες περιοχές καλλιέργειας η νέα βλάστηση ξεκίνησε, έχουν εκπτυχθεί τα πρώτα νεαρά φύλλα και σταδιακά σχηματίζονται οι ανθοταξίες (βλαστικό στάδιο C). Στις περιοχές μέσης πρωιμότητας αρχίζουν να διαμορφώνονται οι ανθοταξίες (βλαστικά στάδια B και C) και στις ψυχρότερες, όψιμες περιοχές οι οφθαλμοί ανοίγουν (βλαστικό στάδιο Β).

ΚΥΚΛΟΚΟΝΙΟ: (Spilocaea oleaginea)

Μυκητολογική ασθένεια που ενδημεί σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση ατμοσφαιρικής υγρασίας, συνήθως πεδινές και απάνεμες. Προσβάλλονται κυρίως τα φύλλα και εξασθενούν τα δέντρα λόγω φυλλόπτωσης.

Συμπτώματα:

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η εμφάνιση κυκλικών καστανών κηλίδων γνωστών ως “μάτια παγωνιού” στην πάνω επιφάνεια των φύλλων. Οι μολύνσεις της άνοιξης προέρχονται από το παθογόνο των προσβεβλημένων φύλλων που μεταδίδεται στα νεαρά φύλλα με βροχερό ή υγρό καιρό και σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Αποτέλεσμα της προσβολής είναι η πρόωρη αποφύλλωση των κλαδιών που βρίσκονται χαμηλά.

Διαπιστώσεις:

Ευπαθείς ποικιλίες: Θρουμπολιά, Σσουνάτη, Άμφισσας, Καλαμών.  Η Κορωνέικη (ψιλολιά) παρουσιάζει σχετική αντοχή στην ασθένεια.  Ήπιοι χειμώνες ευνοούν την ασθένεια καθώς η δραστηριότητα του- μύκητα αναστέλλεται ελάχιστα.

Οδηγίες:

Η αντιμετώπιση της ασθένειας την άνοιξη στοχεύει στην προστασία της νέας βλάστησης και επιτυγχάνεται με προληπτικούς χειρισμούς:  Επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών στην εγκατάσταση νέων ελαιώνων σε περιοχές πεδινές, υγρές και απάνεμες.  Κατάλληλο κλάδεμα ώστε να μειώνεται η συγκέντρωση υγρασίας στο φύλλωμα.  Ισορροπημένες αρδεύσεις και λιπάνσεις.  Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με χαλκούχα ή άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα μετά την έναρξη της βλαστικής περιόδου. Η επέμβαση είναι αποτελεσματική όταν προστατεύεται η νέα βλάστηση η οποία πρέπει να έχει μήκος τουλάχιστον 5 εκ. (2-3 ζεύγη ανεπτυγμένων νεαρών φύλλων μήκους 2 εκ.).

Οι ελαιώνες των ευαίσθητων ποικιλιών που βρίσκονται σε περιοχές υγρές και απάνεμες πρέπει να προστατεύονται. Η χρήση του χαλκού επιτρέπεται μέχρι το κρόκιασμα των ανθοταξιών, πριν την άνθιση.

ΚΕΡΚΟΣΠΟΡΑ: (Pseudocercospora cladosporioides)

Είναι σοβαρή μυκητολογική ασθένεια που προκαλεί πρόωρη φυλλόπτωση.

Συμπτώματα:

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η εμφάνιση σκούρου μεταχρωματισμού μόνο στην κάτω επιφάνεια των παλαιότερων φύλλων. Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων σχηματίζονται ακανόνιστες χλωρωτικές ή κίτρινες κηλίδες, διαδοχικά ξηράνσεις που καταλήγουν σε πρόωρη φυλλόπτωση. Προσβάλει επίσης πράσινους και ώριμους καρπούς προκαλώντας σήψη και καρπόπτωση. Ήπιες καιρικές συνθήκες το φθινόπωρο και την άνοιξη ευνοούν τις μολύνσεις.

Οδηγίες:

•  Αραιή φύτευση και κατάλληλο κλάδεμα περιορίζουν την ασθένεια.
•   Συστήνεται προστασία της νέας βλάστησης από μολύνσεις όταν αποκτήσει μήκος 2 – 5 εκ. με προληπτικό ψεκασμό χαλκούχων και άλλων εγκεκριμένων μυκητοκτόνων που έχουν δράση και κατά του κυκλοκόνιου. Προσβεβλημένοι κατά την προηγούμενη περίοδο ελαιώνες πρέπει να προστατεύονται.

ΚΑΛΟΚΟΡΗ (Calocoris trivialis)

Πολυφάγο έντομο (βρωμοφςα) με δευτερεύοντα ξενιστή την ελιά. Κατά τόπους και περιστασιακά μπορεί να προσβάλει την ελιά αποκόπτοντας μυζητικά μέρος της ανθοταξίας ή ολόκληρη. Κρίσιμη περίοδος για προσβολή είναι το χρονικό διάστημα από το σχηματισμό των ανθοταξιών μέχρι το κρόκιασμα, λίγο πριν την άνθιση.

Διαπιστώσεις:

Νύμφες και ενήλικα έχουν έντονο ανοικτό πράσινο χρώμα, ζουν και τρέφονται στα ζιζάνια που βρίσκονται στον ελαιώνα (περδικοφλι, τςουκνίδα, μολόχα, ηοχόσ, βροφβα, διανόχορτο).

Οδηγίες:

• Μην απομακρύνετε την αυτοφυή βλάστηση από τους ελαιώνες μέχρι την άνθιση διότι δίνει τροφή στο έντομο. Αφήνετε ακαλλιέργητες ζώνες περιφερειακά και μέσα στον ελαιώνα. Όσο καθυστερεί η μετακίνηση του εντόμου για αναζήτηση τροφής προς τις ανθοταξίες της ελιάς, τόσο περιορίζονται πιθανές προσβολές. 
• Έλεγχος πυκνότητας του εντόμου πάνω στο ελαιόδεντρο: Με την εμφάνιση των ανθοταξιών μπορείτε να εξετάζετε τακτικά τα ανθοφόρα κλαδιά με ελαφρύ τίναγμα πάνω σε μια λευκή επιφάνεια. Το έντομο κινείται ζωηρά και διακρίνεται από το έντονο ανοικτό πράσινο χρώμα. 
• Η χημική αντιμετώπιση εξαρτάται από το είδος της αυτοφυούς βλάστησης του ελαιώνα, την πυκνότητα του πληθυσμού του εντόμου που βρίσκεται πάνω στα δέντρα και το μέγεθος της ανθοφορίας. Συστήνεται επέμβαση με εγκεκριμένα σκευάσματα μόνο όταν η ανθοφορία είναι περιορισμένη και μετά από έλεγχο βρίσκονται 6 – 7 έντομα ανά κλαδί μήκους 50–60εκ. Προληπτικοί και εκτεταμένοι ψεκασμοί πρέπει να αποφεύγονται αυτή την περίοδο γιατί καταστρέφουν το περιβάλλον ( μέλισσες, επικονιαστές, ωφέλιμα έντομα).

Ζιζανιοκτονία, έντονη ξηρασία και κυριαρχία της οξαλίδας που δεν είναι ξενιστής του εντόμου, μπορούν να εντείνουν τις προσβολές στην ελιά.

ΠΥΡΗΝΟΤΡΗΤΗΣ: (Prays oleae)

Οι προνύμφες που διαχείμασαν μέσα στα φύλλα (φυλλόβια γενιά) συμπληρώνουν την ανάπτυξή τους τρεφόμενες από τη νεαρή τρυφερή βλάστηση και τις ανθοταξίες. Οι προσβολές αυτής της περιόδου είναι περιορισμένες και δεν δικαιολογούν καμία επέμβαση.