- Του Δρ. Αθανάσιου Σαρόπουλου*
1) Στην Ελλάδα οι βοσκήσιμες γαίες είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία δημόσιες και κοινοτικές και η βόσκηση των ζώων είναι ανεξέλεγκτη και κοινόχρηστη.
2) Αυτή η κοινή χρήση των βοσκοτόπων είναι κατάλοιπο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία βασιζόμενη στους ισλαμικούς νόμους ήθελε κοινόχρηστη τη βόσκηση όπως γίνονταν στις οάσεις των αραβικών χωρών. Ένα κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας που είμαστε ανάξιοι να διορθώσουμε επί 200 έτη ελεύθερης ζωής (εάν ζούσε ο Καποδίστριας λίγα χρόνια ακόμη θα είχε αλλάξει…).
3) Μέχρι την Άλωση της Πόλης, οι Ρωμιοί, όπως και οι Αρχαίοι Έλληνες, κτηνοτρόφοι είχαν ιδιόκτητες ή μισθωμένες βοσκές για τα ποίμνιά τους και πάντως όχι κοινόχρηστες.
4) Σε όλη την Ευρώπη πλην Ελλάδας, ο κάθε κτηνοτρόφος έχει τα δικά του βοσκοτόπια (ιδιόκτητα ή μισθωμένα).
5) Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να επιδοτεί τις άμεσες οικονομικές ενισχύσεις της κτηνοτροφίας με βάση την έκταση των βοσκοτόπων και όχι των αριθμό των ζώων.
6) Και εδώ αρχίζει το πρόβλημα για την Ελλάδα. Στο αδιέξοδο αυτό δόθηκε η πρόχειρη και βολική λύση (πάντα σε γνώση και με ευθύνη της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του ΥπΑΑΤ) να δοθεί τεχνική λύση, δηλαδή να κατανεμηθούν οι δημόσιοι και δημοτικοί κοινόχρηστοι βοσκότοποι στους κτηνοτρόφους εικονικά με βάση τη διαθεσιμότητα βοσκήσιμων γαιών και το μέγεθος του ποιμνίου, χωρίς φυσικά αυτή η κατανομή να ανταποκρίνεται σε πραγματική χρήση του βοσκότοπου από τον εκάστοτε κτηνοτρόφο.
7) Από την πρώτη στιγμή δίνονταν βοσκότοποι εικονικά και σε πολύ μακρύτερα μέρη από την έδρα (Τοπική Κοινότητα) του κτηνοτρόφου και τα στοιχεία των κοινοτικών επιδοτήσεων για τους βοσκοτόπους δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα της βόσκησης.
8 ) Αυτή η τεχνητή κατάσταση περιπλέχθηκε ακόμη περισσότερο με βάση τον αποδεκτό ορισμό της έννοιας των βοσκήσιμων γαιών και την συμπερίληψη των δασικών εκτάσεων και της χαμηλής ξυλώδους βλάστησης (θαμνώνες κλπ) πέραν των χορτολιβαδικών εκτάσεων για τη Μεσόγειο.
9) Η τουρκογενής κοινόχρηστη βόσκηση στην Ελλάδα, πέραν του τεράστιου προβλήματος που δημιουργεί με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, είναι και καταστροφική για την ανάπτυξη της Ελληνικής Κτηνοτροφίας γιατί όπου υπάρχουν πολλά ποίμνια οδηγεί σε υπερβόσκηση και ερημοποίηση, ενώ όπου υπάρχουν λίγα ποίμνια παρατηρείται υποβόσκηση και δάσωση.
10) Σύμφωνα με τους Έλληνες Λιβαδοπόνους η κατάργηση της κοινόχρηστης βόσκησης στην Ελλάδα και η μίσθωση των δημόσιων βοσκοτόπων με διαχειριστικό σχέδιο θα πενταπλασιάσει τη βοσκήσιμη ύλη (ζωοτροφή) στην Ελλάδα.
11) Για όλους τους ανωτέρω λόγους το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) συγκρότησε Ομάδα Εργασίας για τις Βοσκήσιμες Γαίες, της οποίας είχα την τιμή να είμαι μέλος, για να γίνει ένας πρώτος επιστημονικός προσδιορισμός των βοσκοτόπων στην Ελλάδα και να σχεδιαστεί η νέα εποχή, η οποία θα άρχιζε με την Κατάρτιση Διαχειριστικών Σχεδίων Βοσκήσιμων Γαιών σε όλη την Ελλάδα, τον καθορισμό βιώσιμων Λιβαδικών Μονάδων σε κάθε περιοχή και την δεκαπενταετή εκμίσθωσή τους στους Έλληνες Κτηνοτρόφους, ώστε να τερματιστεί η κοινόχρηστη βόσκηση. Το Πόρισμα -Έκθεση της Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. (66 σελ.) μπορείτε να διαβάστε στον σύνδεσμο: https://drive.google.com/…/1E5rcJNuk2uGPoy5NfnV…/view…
12) Μετά από πολλή προσπάθεια και προσωπικές μου παρεμβάσεις στους Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα, νομοθετήθηκε επιτέλους (ν. 4351/2015 – ΦΕΚ 164 Α΄) η ανωτέρω διαδικασία μετάβασης προς τη δημιουργία των Λιβαδικών Μονάδων, αλλά τα προαπαιτούμενα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης (1058/71977/3.07.2017 ΚΥΑ – ΦΕΚ 2331 Β΄) δεν έγιναν μέχρι σήμερα, δέκα χρόνια μετά, γιατί οι δυνάμεις αδράνειας στην Ελλάδα είναι πολύ ισχυρές…
13) Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση με την περίφημη τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία ως τεχνική και εικονική λύση ήταν μια κερκόπορτα για κάθε απάτη, χειροτέρεψε και δημιούργησε συνθήκες αδιαφάνειας καθώς για τα έτη 2022, 2023 και 2024 δεν δόθηκε η κατανομή των βοσκοτόπων στις Περιφέρειες για θεώρηση, ανάρτηση και υποβολή ενστάσεων…
14) Η εναλλαγή πέντε (5) Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και έξι (6) Προέδρων του ΟΠΕΚΕΠΕ μέσα σε έξι (6) χρόνια (2019 -2025) δείχνει πολλά και σίγουρα όχι μια σοβαρή αντιμετώπιση του αγροτικού χώρου και των σημαντικότατων ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων της τάξης των 2,5 δις ευρώ τον χρόνο από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
15) Κατά την προσωπική μου άποψη είναι ΜΕΓΑ ΛΑΘΟΣ η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, γιατί είναι παντελώς διαφορετική η φιλοσοφία της ΑΑΔΕ που εισπράττει χρήματα από τους ευπορότερους, ενώ η φιλοσοφία των ευρωπαϊκών αγροτικών ενισχύσεων είναι να στηρίζονται – επιδοτούνται οι φτωχότεροι και φυσικά η οικονομοτεχνική γνώση δεν είναι γεωτεχνική γνώση… Φοβάμαι πως θα χαθούν πολλές επιδοτήσεις και θα καταδικαστεί η αγροτική παραγωγή της Ελλάδας από αυτή την αστοχία, πέραν του “μπαζώματος” των πολιτικών και ποινικών ευθυνών…
16) Η πρόταση της ΠΟΓΕΔΥ για δημιουργία ενός νέου ΝΠΔΔ (ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν ΝΠΙΔ) και η συνεργασία του νέου φορέα με τις δημόσιες γεωτεχνικές υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ και των Περιφερειών είναι η μόνη ενδεδειγμένη λύση για τη χρηστή διαχείριση των ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων. Και φυσικά, θα πρέπει ΑΜΕΣΑ να εκπονηθούν, επιτέλους, τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης και να τερματιστεί η κοινόχρηστη βόσκηση στην Ελλάδα…
*Ο Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος, είναι Πρόεδρος Δ.Ε. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
