Σύµφωνα µε στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης 2023 της Περιφέρειας της Λοµβαρδίας, το αγροδιατροφικό σύστηµα της περιοχής συνεχίζει την ανάπτυξή του, παρουσιάζοντας εντυπωσιακά ποσοστά αύξησης, όπως αναφέρεται σε ενημερωτικό σημείωμα του Γραφείου Οικονοµικών και Εµπορικών Υποθέσεων – Μιλάνου της πρεσβείας μας στη Ρώμη.
Η αξία παραγωγής του αγροτοβιοµηχανικού τοµέα ανήλθε σε 16,4 δισεκατοµµύρια ευρώ το 2022, καταγράφοντας αύξηση +9,9% σε σύγκριση µε το προηγούµενο έτος. Αυτή η ανάπτυξη, παρά τις διακυµάνσεις στις τιµές και στους συντελεστές παραγωγής, αποτελεί αναµφισβήτητα θετικό µήνυµα για τον αγροδιατροφικό τοµέα της περιοχής.
Η αύξηση της αξίας της αγροτικής παραγωγής σε βασικές τιµές κατέγραψε εντυπωσιακά νούµερα, φθάνοντας τα 9,98 δισ. ευρώ, µε αύξηση +19,6% σε σύγκριση µε το 2021. Αυτό ανέβασε τη συµβολή της Λοµβαρδίας στην εθνική εικόνα στο 14,2% από το 13,8% το προηγούµενο έτος. Επιπλέον, η κτηνοτροφική παραγωγή έδειξε αξιοσηµείωτη ανάπτυξη (+24,1%), ενώ οι καλλιέργειες αντιµετώπισαν µείωση λόγω δυσµενών κλιµατολογικών συνθηκών.
Παρά τις προκλήσεις, ο αγροτικός τοµέας της Λοµβαρδίας έχει αποδείξει την ικανότητά του να προσαρµόζεται, εφαρµόζοντας διαφοροποιηµένες στρατηγικές ως αντίδραση στις αλλαγές των διατροφικών συνηθειών, του µάρκετινγκ και των προµηθειών.
Ωστόσο, οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, αντιπροσωπεύουν νέες προκλήσεις λόγω των πιθανών εντάσεων στις αγορές. Παρότι παρατηρήθηκε επιβράδυνση στις πληθωριστικές πιέσεις κατά το πρώτο εξάµηνο του 2023, η ανάκαµψη της κερδοφορίας φαίνεται εφικτή λόγω της κυµαινόµενης τάσης των τιµών των γεωργικών προϊόντων. Παράλληλα, οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής παρουσιάζουν θετικές µεταβολές, ενώ η εγχώρια κατανάλωση συνεχίζει να µειώνεται ποσοτικά.
Συνοψίζοντας, η ετήσια έκθεση του 2023 αποτυπώνει µια πορεία ανάκαµψης και ανάπτυξης για τον αγροδιατροφικό τοµέα της Λοµβαρδίας, παρά τις προκλήσεις και τις διακυµάνσεις που αντιµετωπίζει. Η ικανότητα προσαρµογής
και η συνεχής αναζήτηση καινοτόµων λύσεων αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και την αειφόρο ανάπτυξη του τοµέα.
Γεωργική παραγωγή και εξαγωγές της Λοµβαρδίας
Σύµφωνα µε περαιτέρω πληροφορίες, από έρευνα µεταξύ επιχειρήσεων που διεξήγαγε η Περιφέρεια της Λοµβαρδίας, το 2023 η αξία της γεωργικής παραγωγής της Λοµβαρδίας αυξήθηκε κατά +4,9%, υπερβαίνοντας το εθνικό µέσο µε ποσοστό +2,7%. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση των όγκων παραγωγής (+2,6%) όσο και στην αύξηση των τιµών (+2,3%).
Επιπλέον, η ελαφρά πτώση του κόστους παραγωγής κατά -1,6%, σε αντίθεση µε τις προηγούµενες υψηλές τιµές του 2022, οδήγησε σε µια αισθητή αύξηση της προστιθέµενης αξίας, κατά +5,2% σε πραγµατικούς όρους. Αυτό επιβεβαιώνει
την απόδοση της Λοµβαρδίας πάνω από το εθνικό µέσο, όπου η προστιθέµενη αξία µειώθηκε κατά -2%.
Επιπλέον, οι εταιρείες που συµµετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι το δεύτερο εξάµηνο του 2023 ήταν θετικό από άποψη κερδοφορίας, ιδίως το τελευταίο τρίµηνο, λόγω της µικρής επιβράδυνσης του κόστους. Περίπου το 30% των
εταιρειών θεώρησε την επιχειρηµατική απόδοση ικανοποιητική, το 20% αρνητική, και το 50% σταθερή. Οι προσδοκίες των αγροτών για το µέλλον επιβεβαιώνουν ένα θετικό κλίµα εµπιστοσύνης, µε προοπτική βελτίωσης των οικονοµικών
συνθηκών των επιχειρήσεών τους.
Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες για την ευπάθεια του κλάδου στις διακυµάνσεις των τιµών πώλησης και αγοράς των συντελεστών παραγωγής, τους αυστηρότερους περιορισµούς της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ και την κλιµατική αλλαγή, γεγονότα που καθιστούν τις παραγωγικές επιλογές των επιχειρηµατιών πιο αβέβαιες και επικίνδυνες.
Η Unioncamere Lombardia ανέφερε ότι οι εξαγωγές αγροδιατροφής της Λοµβαρδίας αυξήθηκαν κατά +7,2% σε σύγκριση µε +5,8% της Ιταλίας, µε αυτό να αποτελεί σηµαντικό επίτευγµα σε µια χρονιά που γνώρισε οπισθοδρόµηση
στο παγκόσµιο εµπόριο. Αυτά τα θετικά αποτελέσµατα επιβεβαιώνονται και από τις θετικές προσδοκίες των αγροτών για τους επόµενους µήνες.
Επίσης, ο περιφερειακός σύµβουλος Γεωργίας, Διατροφικής Κυριαρχίας και Δασοκοµίας, Alessandro Beduschi, σχολίασε ότι το αγροδιατροφικό σύστηµα της Λοµβαρδίας κατέγραψε ικανοποιητικά αποτελέσµατα το 2023, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή ικανότητα του περιφερειακού αγροτικού κόσµου να προσαρµόζεται σε ασταθή παγκόσµια πλαίσια. Η δέσµευσή τους είναι να συνεχίσουν να υποστηρίζουν αυτόν τον στρατηγικό τοµέα για τη βελτίωση του επιπέδου ανταγωνιστικότητας, συνδυάζοντας τις ανάγκες της αγροτικής παραγωγής µε την περιβαλλοντική, οικονοµική και κοινωνική βιωσιµότητα µέσω επενδύσεων στην καινοτοµία.
Επιδόσεις του αγροδιατροφικού τοµέα ανά κλάδο:
Παραθέτουµε ορισµένες γενικότερες επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά µε τη απόδοση του αγροτικού και κτηνοτροφικού τοµέα, ανά κλάδο, στη Λοµβαρδία.
Γαλακτοκοµικός τοµέας: Παρουσιάζει δυσκολίες λόγω της χαµηλής ζήτησης από τους καταναλωτές και της πτωτικής τάσης των τιµών του γάλακτος στο αγρόκτηµα. Ωστόσο, υπάρχουν καλά νέα σχετικά µε το κόστος παραγωγής, το
οποίο µειώνεται λόγω της πτώσης των τιµών των ζωοτροφών.
Κλάδος Σιτηρών: Παρουσιάζουν σταθερή κατάσταση, µε αυξανόµενες συγκοµιδές µετά την κρίση του 2022, εξαιτίας του Ρωσο-Ουκρανικού πολέµου. Ωστόσο, οι τιµές παραµένουν σε σχετικά χαµηλά επίπεδα, ενώ το κόστος παραγωγής παραµένει υψηλό.
Κλάδος βόειου κρέατος: Επιβεβαιώνεται αρνητικός δείκτης κερδοφορίας, αν και βελτιώνεται σε σύγκριση µε το πρώτο εξάµηνο του 2023, χάρη στην ανάκαµψη της εγχώριας κατανάλωσης. Οι τιµές παραµένουν υψηλές για τους νεαρούς
µόσχους, ενώ µειώνονται για τα ενήλικα βοοειδή.
Κλάδος χοιρινού κρέατος: Η κερδοφορία παραµένει υψηλή λόγω της σταθερότητας της τελικής ζήτησης και της πτώσης της προσφοράς. Ωστόσο, η ανησυχία παραµένει λόγω της εξάπλωσης της ασθένειας της αφρικανικής πανώλης των χοίρων.
Οινοποιητικός τοµέας: Παρά τις δύσκολες συνθήκες παραγωγής του τρύγου σε εθνικό επίπεδο, το τέλος του έτους ήταν θετικό για το κρασί στη Λοµβαρδία. Η αύξηση των τιµών συνδέεται µε την εθνική µείωση της παραγωγής, παρά την
ελαφρώς αυξανόµενη απόδοση στη Λοµβαρδία. Επιπλέον, οι περιφερειακές εξαγωγές κρασιού αυξάνονται, αντίθετα µε την
κατάσταση στο εθνικό επίπεδο της Ιταλίας.
Βιολογικές Καλλιέργειες
Ειδικότερα, οι βιολογικές αγροδιατροφικές καλλιέργειες στη Λοµβαρδία αποτελούν σηµαντικό τοµέα της γεωργίας, προάγοντας την υγεία του ανθρώπου, την προστασία του περιβάλλοντος και την καλή διαβίωση των ζώων.
Νοµικό πλαίσιο για τα βιολογικά προϊόντα
Οι βιολογικές µέθοδοι παραγωγής απαγορεύουν τη χρήση συνθετικών χηµικών ουσιών και γενετικά τροποποιηµένων οργανισµών, ακολουθώντας τον Καν. (ΕΕ) αριθ. 848/2018, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2022. Στην Ιταλία, το
πλαίσιο αυτό ενισχύθηκε µε τον Νόµο 9 Μαρτίου 2022, αρ. 23, που ισχύει από τις 7 Απριλίου 2022.
Οι βιολογικές επιχειρήσεις και προϊόντα πιστοποιούνται από εξουσιοδοτηµένους φορείς ελέγχου, εγκεκριµένους από το Ι/Υπουργείο Αγροτικής, Τροφικής και Δασικής Πολιτικής (MASAF). Οι φορείς αυτοί εξασφαλίζουν τη συµµόρφωση µε
τους κανονισµούς της ΕΕ. Οι επιχειρήσεις που επιθυµούν να παράγουν, µεταποιούν, διανέµουν ή αποθηκεύουν βιολογικά προϊόντα, ή να τα εισάγουν από τρίτες χώρες, πρέπει να εγγράφονται στο σύστηµα ελέγχου, γνωστοποιώντας τη δραστηριότητά τους στην Περιφέρεια µέσω του Εθνικού Αγροτικού Πληροφοριακού Συστήµατος (SIAN).
Τα µεταποιηµένα προϊόντα πιστοποιούνται ως βιολογικά αν τουλάχιστον το 95% των συστατικών τους είναι βιολογικά. Το λογότυπο της ΕΕ εµφανίζεται στην ετικέτα των βιολογικών προϊόντων και συνοδεύεται από πληροφορίες για την
προέλευση (ΕΕ, εκτός ΕΕ, Ιταλία ή, σε περίπτωση εντελώς περιφερειακής παραγωγής, Ιταλία – Περιοχή). Επιπλέον, η ετικέτα πρέπει να περιλαµβάνει τον κωδικό του Φορέα Ελέγχου που εξέδωσε την πιστοποίηση.
Η διαδικασία ένταξης στο σύστηµα βιολογικής παραγωγής περιγράφεται λεπτοµερώς στην ετικέτα «Ειδοποίηση βιολογικής δραστηριότητας: τρόπος υποβολής». Ο εθνικός κατάλογος παραγωγών βιολογικών προϊόντων
διαχειρίζεται από το MASAF στην πλατφόρµα SIAN, ενώ ο περιφερειακός κατάλογος επιχειρήσεων της Λοµβαρδίας στον βιολογικό τοµέα είναι διαθέσιµος στο διαδίκτυο (Για να συµβουλευτείτε τον ιταλικό εθνικό κατάλογο εταιρειών δείτε
εδώ).
Η βιολογική γεωργία στη Λοµβαρδία αποτελεί πυλώνα της βιώσιµης ανάπτυξης, προάγοντας πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών. Το αυστηρό ρυθµιστικό πλαίσιο και οι πιστοποιήσεις διασφαλίζουν την ποιότητα και την αξιοπιστία των βιολογικών προϊόντων, ενισχύοντας την εµπιστοσύνη των καταναλωτών.
Η περιφέρεια της Λοµβαρδίας, µε την υποστήριξη του MASAF και τη χρήση του συστήµατος SIAN, παρέχει ένα ισχυρό πλαίσιο για την ανάπτυξη και την προώθηση των βιολογικών καλλιεργειών, συµβάλλοντας σηµαντικά στην αειφορία και την καινοτοµία στον αγροδιατροφικό τοµέα.
